Kriz can yakmaya devam ediyor. Özellikle artan maliyetler, borçları döndürememe, kurun yükselmesi gibi nedenler esnafta seri iflaslara neden oldu.

Türkiye’de son 15 yılda kepenk indiren esnaf sayısı 1 milyon 896 bin oldu. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre, Türkiye’de sadece 2019’da 114 bin 977 esnaf iflas bayrağını çekerken bu son 9 yılın en yüksek rakamı oldu. Türkiye’deki toplam esnaf sayısı ise yaklaşık 1.8 milyon 791 bin 201’e geriledi. TESK verilerine göre Türkiye’de en fazla esnaf iflası 2005 yılında yaşandı. O dönemde 282 bini aşkın esnaf iflas bayrağını çekerken ikinci en büyük esnaf batışı 143 bin ile 2011 yılında kayıtlara geçti. 2019’da üçüncü en fazla esnafın kepenk indirdiği yıl olarak kayıtlara geçti. 

Esnaflar ya sicil ya da meslek terkini yaptı. Sicil terkini yapanlar çoğunluktayken faaliyet gösterdiğini alanda değişikliğe gidenler de 2019’da 173 bine çıktı. 2018’de bu sayı 122 bin civarındaydı. 

Küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ) ise borç miktarı artıyor. Gemiyi yüzdürmek için borca sarılan binlerce işletme borcunu döndüremediği için batıyor. Batık KOBİ kredisi miktarı son bir yılda yüzde 50’lik artışla Kasım 2019 itibarıyla 60 milyar 382 milyon TL’ye çıktı. Takipteki KOBİ sayısı ise bir yılda 337 bin 210’a fırladı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Kasım 2018’de KOBİ’lerin kullandığı kredi, yaklaşık 621 milyar TL civarındayken 2019’un aynı döneminde bu miktar 609 milyar TL’ye geriledi. KOBİ müşteri sayısı da 2019’un Kasım döneminde 4 milyon 48 binden 4 milyon 75 bine yükseldi. 

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) verilerine göre ise Eylül 2019’da, Eylül 2018’e göre 67 ilde işyeri sayısı azaldı. Türkiye genelinde bir yılda işyeri sayısı 24 bin (yüzde 1.3) düştü. Oransal değişime bakıldığında işyeri sayısı en hızlı azalan il yüzde 7.3 azalışla Kırşehir oldu. Kırşehir’i, Bitlis, Erzincan, Bartın, Ardahan ve Kırıkkale takip ettti. Eylül 2019 verilerine göre küçük ve orta büyüklükteki işletme (KOBİ) sayısı 1 yılda 24 bin azalarak 1 milyon 857 bin oldu. 

TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesi’nde yayımlanan ilanlara göre, 2019’da 238 bin 416 işyeri açıldığının bilgisini paylaşarak, bir önceki yıla göre işyeri açılışlarının yüzde 3.9 arttığını anlattı.

Palandöken, işyeri kapanışlarının 019’da 2018’e göre  yüzde 8.2 artığını belirterek, “En fazla işyeri açılan ve kapanan illerin başında İstanbul geliyor. 2019 boyunca işyeri açılışının en fazla olduğu iller 27 bin 761 ile İstanbul, 15 bin 253 ile İzmir, 13 bin 643 ile Ankara, 12 bin 130 ile Antalya ve 9 bin 634 ile Bursa oldu. İşyeri açılışının en az olduğu il ise 126 ile Ardahan olarak gerçekleşti. İşyeri kapanışının en fazla olduğu iller, 9 bin 414 ile İstanbul, 7 bin 187 ile İzmir, 5 bin 851 ile Antalya ve 4 bin 897 ile Mersin oldu. İş yeri kapanışının en az olduğu il ise 95 ile Kilis oldu” ifadelerini kullandı.