Türkiye'nin kredi notu “yatırım yapılabilir” seviyesinden giderek uzaklaşıyor. Türkiye, 1994 yılında kaybettiği “yatırım yapılabilir” ülke statüsünü tam 19 yıl sonra 2013'te kazandı ancak 2016'da tekrar kaybetti. “Üç büyükler” olarak da bilinen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Moody's, S&P ve Fitch'ten 2019'da aldığı notlarla “dünya kredi ligi”nde 9 basamak daha geriledi. Türkiye'nin 3 büyük kredi derecelendirme şirketinin not verdiği 148 ülke arasında 2018'de 82'nci sırada olan yeri 2019'da 91'inci sıraya indi. Böylece “dünya kredi ligi”nde Ermenistan, Fiji, Yunanistan, Bolivya, Özbekistan, Honduras ve Senegal'in gerisine düştü. Bu gerilemede, Merkez Bankası'nda Murat Çetinkaya'nın görevden alınıp yerine Murat Uysal'ın atanması, ekonomide dengelenme için beklenen büyümenin gecikmesi ve Türkiye'nin Rusya'dan aldığı S-400 hava savunma sistemlerinin teslimatının ABD yaptırımları riski taşıması ve  İstanbul'daki seçim tekrarının yarattığı belirsizlikle yerel seçimler öncesi liraya destek vermek için piyasaya yapılan müdahaleler neticesinde döviz rezervlerinin erimesi gibi gelişmeler etkili oldu.

LİGDE 40 ÜLKE YÜKSELDİ

Ülkeler arasında ekonomik büyüklük yerine kredibilite daha öne geçmiş durumda. Kredi notları bir ülkedeki risk derecesini görmede ve ülkeler arasında karşılaştırma yapmada etkili bir yöntem. Uluslararası yatırımcılar portföy tercihlerini ve yatırım yapacakları piyasaları seçerken kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarını göz önünde bulunduruyor. Notun düşmesi kredi verenlerin yükleneceği riskin arttığını gösteriyor. Küresel kredi derecelendirme piyasasının yaklaşık yüzde 95'ini elinde tutan Moody's, S&P ve Fitch, 2019 sonu itibarıyla dünya üzerinde 148 ülkeye not verdi. 2019 yılında 39 ülkenin notu yükseldi, 20 ülkenin notu geriledi ve 89 ülkenin notu aynı kaldı. Bu değişimler neticesinde “dünya kredi ligi”nde 40 ülke sıra atladı 54 ülke yerinde kaldı ve 54 ülke geriledi.

NAMİBYA BİLE BİZİ GEÇTİ

En başarılı ülkeler Jamaika, Yunanistan, Gabon, Ukrayna ve Mısır olurken, Fildişi Sahili, Lesotho, Kosta Rika, Lübnan ve Arjantin 2019'da kredi notunda ciddi gerileme yaşayan ülkeler oldu. Ermenistan, Fiji, Yunanistan, Bolivya, Özbekistan, Honduras ve Senegal ise 2019'da Türkiye'nin önüne geçti. 2018'de 100'üncü sırada olan Yunanistan, geçen yıl aldığı kredi notları ile 14 sıra birden yükselerek Türkiye'nin önünde yer aldı. Doğu Afrika'da bir ada ülkesi olan Seyşeller de 8 basamak yükselip 79'uncu sıraya yerleşerek Türkiye'yi solladı.

Fitch Ratings, 2019 Temmuz ayında Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya'nın görevden alınmasının ardından Türkiye'nin notunu düşürmüş ve kredi notu BB'den BB-'ye gerilemişti. Ardından 2 Kasım 2019'da Türkiye'nin “BB-” seviyesindeki kredi notunu teyit ederek, “negatif” olan görünümünü “durağan”a revize etti. Standard and Poor's (S&P) ise 2019 yılındaki iki değerlendirmede B+ kredi notu ile “durağan” görünümde değişikliğe gitmedi. Moody's, 15 Haziran 2019'da ise Türkiye'nin uzun dönem kredi notunu Ba3'ten B1'e düşürdü, görünümü “negatif”te tuttu. Türkiye için bu yıl 3 şirketin de değerlendirme tarihleri belli. İlki S&P tarafından yapıldı ve B+ “durağan” olan not sabit bırakıldı. Sırada 21 Şubat'ta Fitch'in yapacağı değerlendirme var.