STK’lar’dan ‘Taksim Meydanı’ açıklaması: Birlikte ele almaya ve tartışmaya davet ediyoruz

İstanbul’un buluşma noktalarından olan Taksim Meydanı için İstanbul Planlama Ajansı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı iş birliğiyle tasarım yarışması düzenledi. Yürütülen Taksim Kentsel Tasarım Yarışması, 20 Eylülʹde sonuçlandı. Yaklaşık altı aylık bir hazırlık süreci sonunda, 2 Mart’ta ilan edilen Taksim Meydanı, Gezi Parkı ve çevresi olmak üzere yaklaşık 160 bin metrekarelik alanı kapsayan yarışma uluslararası ve iki kademeli olarak düzenlendi. “STKʹLARIN SÜRECE KATILIMI İÇİN UYGUN BİR ZEMİN OLUŞMASINA İZİN VERİLMEDİ” Aralarında TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, İstanbul Tabip Odası, KESK İstanbul Şubeler Platformu, DİSK İstanbul Bölge Temsilciliği, Taksim Gezi Parkı Güzelleştirme ve Koruma Derneği’nin de bulunduğu yirmi STK ve meslek örgütünün imzasıyla Taksim Meydanı Yarışmasına ilişkin açıklama yapıldı.İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından İstanbulʹun önemli meydan ve alanları için yarışma projeleri düzenlenmesinin ve ilgili kesimlerin sürece dahil edilmesinin çok değerli ve yararlı olduğunun belirtildiği açıklamada şöyle denildi: * Bununla birlikte, yarışma süreçlerinin kısa vadeli, aceleci bir takvim içine sıkışmış olması ve buna bağlı bir hızla yürütülüp sonuçlandırılması, kamuoyunun oldukça önemli bir bölümünün, meslek örgütlerinin ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının sürece sağlıklı ve etkin bir şekilde katılımı için uygun bir zemin oluşmasına izin vermemiştir. “TALEPLERİN YARIŞMACILARA AKTARILMASI FIRSATI DA ORTADAN KALDIRILMIŞTIR” Taksim Meydanı yarışmasının ilan edildiği Mart ayıyla birlikte Türkiyeʹyi de etkisi altına alan corona virüsü salgını ve sonuçlarının yarışma sürecini gölgede bıraktığının, bu sürecin gerekli ilgi düzeyinden ve tartışma zemininden yoksun kaldığının ifade edildiği açıklamanın devamında şu ifadeler yer aldı: * Bu ve benzeri nedenlerle İstanbulluların yarışma sürecine ancak yarışma tamamlandıktan sonra dahil olabilmesi, Taksim Meydanı ile ilgili demokratik taleplerin yarışma aşamasında yarışmacılara aktarılması fırsatını da ortadan kaldırmıştır. “MEYDANIN GEZİ PARKI, AKM VE MAKSEM İLE OLAN İLİŞKİSİ ZAYIFLATILDI ”* Taksim Meydanı ve çevresi, son yıllarda birçok hukuk dışı müdahaleye maruz kalmış, Topçu Kışlası gibi ideolojik dayatmalarla tehdit edilmiş, yer altına yapılan battı çıktı yollarla meydan vasfı zedelenmiş, Meydanʹın tamamlayıcı ögeleri olan Gezi Parkı, AKM ve Maksem ile olan ilişkisi zayıflatılmıştır. * Yarışma şartnamesinin, hem bu tespitleri, hem İstanbul Büyükşehir Belediyesiʹnin politik kabul ve beklentilerini de içermesi sağlanabilir, ortaya konan projelerin olmazsa olmaz sınırlarının tanımlanmasına fırsat verebilirdi. “TAKSİM MEYDANI PROJE YARIŞMASI BUNUN ÖNÜNE GEÇEBİLİRDİ” * Bu sınırların ve kabullerin ortaya konması, iktidarın ideolojisi doğrultusunda, özellikle de 2000ʹli yıllarla birlikte ardı ardına gerçekleşen ve Taksim bölgesi üzerinde telafisi imkansız kent suçlarını ortaya çıkaran Galataport, Kabataş, Taksim Camisi, Tarlabaşı, Atatürk Kültür Merkezi ve Cumhuriyet Caddesi yıkımları gibi hukuksuz projelerin tam da orta yerinde yer alan Taksim Meydanı Proje Yarışmasının, İstanbulʹu bu yeni kent siluetine mecbur etmesinin önüne geçebilirdi. * Taksim Meydanı gibi çok katmanlı bir alanda çok disiplinli bir tartışma zemininin oluşturulması, yarışmanın içeriğini ve ortaya konan eserleri meslek disiplinleri açısından çok daha zenginleştirebilirdi. “TAKSİM, ACELEYE GETİRİLEMEYECEK KADAR DEĞERLİ BİR MEYDAN” Taksim Cumhuriyet Meydanıʹnın bir park değil; “emek”, “mücadele” ve “demokrasi” meydanı olduğunun vurgulandığı açıklamanın devamında şu ifadeler kullanıldı: * Yapılan jüri değerlendirmeleri ve halk oylaması sonucunda elde edilecek herhangi bir projenin ve özellikle projenin uygulama sürecinin, Meydanʹın kimliğine ve hafızasına zarar verme riski, olası bir sorun olarak karşımızdadır. Hepimizin meydanı olan Taksimʹin aceleye getirilemeyecek kadar değerli ve önemli bir meydan olduğu unutulmamalıdır. “BİRLİKTE ELE ALMAYA VE TARTIŞMAYA DAVET EDİYORUZ”* Gelinen aşamada, henüz çok geç olmadan, tüm bu sorunları birlikte değerlendirmek ve Taksimʹde yapılacak olası uygulamalara ilişkin taleplerimizi aktarmak üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesiʹyle, ilgili tüm kurumlarla ve sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte, etkin, şeffaf ve kapsayıcı bir diyalog zeminini oluşturmanın önemi bir kez daha anlaşılmıştır. * Tüm kamuoyunu, duyarlı yurttaşları ve idarecileri kaygılarımıza kulak vermeye ve Taksim Meydanı için bundan sonra atılacak tüm adımları süreç boyunca, birlikte ele almaya ve tartışmaya davet ediyoruz. METNİ İMZALAYAN KURUMLAR Açıklamaya imza atan Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ve meslek örgütleri şu şekilde:Arkeologlar Derneği İstanbul ŞubesiAyaspaşa Çevre Güzelleştirme ve Yaşatma DerneğiBeyoğlu Eğlence Yerleri DerneğiDevlet Tiyatroları Opera ve Balesi Çalışanları VakfıDİSK İstanbul Bölge TemsilciğiEmekliler Dayanışma SendikasıHeykeltıraşlar Derneğiİstanbul Tabip OdasıKESK İstanbul Şubeler PlatformuKültür Sanat ve Turizm Emekçileri SendikasıNazım Hikmet Kültür MerkeziSanatçılar GirişimiSinema Emekçileri SendikasıSosyal Haklar DerneğiSosyoloji Mezunları DerneğiTaksim Gezi Parkı Güzelleştirme ve Koruma DerneğiTMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent ŞubesiTüm Öğretim Elemanları Derneği İstanbul ŞubesiUluslararası Plastik Sanatçılar DerneğiValidebağ Gönüllüleri Derneği(Sözcü)